Turistafobie of de zwarte piet in een verdoken waarheid.

Als resident sinds 2010 van dit prachtig eiland leef en werk ik in het zuiden van Tenerife. Van kortbij maak ik het reilen en zeilen van het dagelijkse leven in Tenerife mee.

De betogingen die op 20 april plaatsvonden onder de naam “Canarias tienen un limite”, in Santa

Cruz tonen de frustratie van vele Canariërs.

Duizenden Canariërs betoogden in Santa Cruz de Tenerife tegen het huidig toerismemodel, waarbij

er gescandeerd werd dat 14 miljoen toeristen per jaar teveel zijn, dat ze de woningen van de

Canariërs inpalmen, de grote files veroorzaken en het grondgebied over bevolken met als gevolg dat

de huurprijzen onbetaalbaar worden.

De realiteit van deze problematiek toont echter een totaal ander beeld dan wat veel Canariërs met

de beste bedoelingen geloven. Daarom wil ik graag mijn mening en enige nuance aanbrengen in heel

deze discussie.

Naar het “toerisme” verwijzen als probleem is een truc om de jarenlange administratieve

miskleunen die het eiland ondervonden heeft onder de mat te vegen en de zwarte piet door te

schuiven naar het toerisme. Het zijn een jarenlang weinig doordacht beleid, de ellenlange

administratieve rompslomp en een kamikaze “lange termijn huurwet” die geleid hebben tot deze

terechte onvrede.

Laten we het even over enkele relevante feiten hebben :

De Canarische Eilanden hebben 36% van hun oppervlakte beschermd als natuurgebied.

Ze zijn daarmee de regio met het op twee na hoogste percentage van Spanje, na Valencia (50%) en Madrid(40%)! Van de Canarische eilanden heeft Tenerife het grootste aantal beschermde gebieden met

liefst 43 natuurgebieden. Dit komt op meer dan 48,6% aan natuur en beschermd gebied.

Praktisch de helft van het hele eiland! Dus tekort aan natuur is er niet. In vergelijking heeft Vlaanderen maar 26%. Waarom vermeld ik dit cijfer? Om het zogezegd excessieve beslag aan oppervlakte door het

toerisme in het juiste perspectief te plaatsen. Want het toerisme neemt slechts… 4% van het land in beslag, en toch creëert het ruim een half miljoen banen en is het de drijvende kracht achter de economie van de Canarische Eilanden.

Op de Canarische Eilanden worden gemiddeld maar 3.000 woningen per jaar gebouwd, terwijl er

volgens de Bank van Spanje ongeveer 11.000 zouden moeten worden gebouwd om aan de vraag van

de bevolking te voldoen. Promotoren en bouwprojecten dienen soms tot VIJF jaar te wachten om een bouwvergunning te verkrijgen.

Het zijn niet de toeristen die de dagelijkse wachtrijen voor medische zorg of wachtlijsten voor de

gezondheidszorg veroorzaken, noch zijn zij de eigenaren van de ruim 200.000 (inderdaad:

tweehonderdduizend) leegstaande huizen.

Waarom is die leegstand er dan? Omdat de eigenaars bang zijn om te verhuren voor lange termijn. Het is door de Spaanse kamikaze huurwet dat de Canariër geen woning vindt. Deze wet biedt geen enkele

bescherming aan de eigenaar. Een huurder die geen huur meer betaalt, kan niet uit de woning gezet

worden. Zelfs wanneer iemand inbreekt, het slot verandert, en zich als nieuwe bewoner voordoet,

kan de eigenaar niets doen. Menig eigenaar die het water en elektriciteit had afgesloten, werd voor

de rechtbank gedaagd. De ongelukkige eigenaar die een lening heeft lopen, moet die wél verder

afbetalen om bankbeslag te vermijden. Terwijl de “okupa” of kraker er niet kan worden uitgezet en

gratis van de woning gebruikt maakt.

Wat doen de meeste eigenaren om dit risico te beperken? Ze verhogen de huurpijzen om huurders

aan te trekken met een hoger inkomen. Hierdoor zijn dorpen waar enkel Canariërs wonen zoals

Granadilla, Buzanada, San Isidro onbetaalbaar geworden. Dit zijn dorpen die niets met het toerisme

te maken hebben. Dáár zit het probleem van de verhuur op lange termijn aan de lokale bevolking.

Niet bij de vakantiewoningen.

Laten we het dan eens hebben over het verkeer en het fileprobleem. Ten eerste: de meeste

toeristen hebben geen wagen. Deze worden met de bussen naar hun hotels gevoerd. Ten tweede:

het vastlopende probleem is het gevolg van een gebrek aan infrastructuur. Ik herinner mij dat er in

2012 plannen waren om de bouw van een treinverbinding tussen het noorden en het zuiden van het

eiland te versnellen. Die plannen werden onmiddellijk afgeschoten door… de linkse en groene

partijen. De impact op de natuur zou te groot zijn. Ja, je leest het goed: groene partijen die tegen

een treinverbinding zijn. Enkele jaren geleden sprak een raadslid van Sí se Puede (een groepering die

de betoging van 20 april steunde) zich in de gemeenteraad van Candelaria uit tegen de zuidelijke

spoorlijn Santa Cruz Adeje. Hij noemde die spoorlijn verspilling, een niet-duurzaam project, en niet

prioritair voor de inwoners. Aanhangers van de linkse partij Podemos riepen toen de bevolking op

om zich te verzetten tegen de aanleg van de spoorlijn. Fondsen uit het Europees herstelplan

mochten volgens hen niet worden gebruikt om treinen voor Gran Canaria en Tenerife te financieren.

In tussentijd raakt de enige autostrade in heel Tenerife maar niet afgewerkt, door bureaucratische

procedures. Is het toerisme daar ook al schuldig aan? Het hoogseizoen voor het toerisme is achter

de rug wanneer ik dit schrijf, maar ik sta wél nog elke dag in dezelfde file…

Dat de zogezegde overbebouwing voor het toerisme zwaar overroepen is, heb ik al aangetoond.

Maar er is nog een ander eigenaardig kantje aan deze kritiek. De initiatiefnemers van de betogingen

(waaronder het collectief Salvar La Tejita) protesteren tegen de bouw van twee grote,

bouwprojecten die een negatieve impact op de natuur hebben. Daar waar bijna de helft van het

eiland beschermd natuurgebied is, creëert deze groepering het beeld dat er overbebouwing is met

schade aan de natuur.

Het is natuurlijk hun volste recht om daarover bezorgd te zijn. Maar eigenaardig genoeg heeft

datzelfde collectief tijdens diezelfde betoging met geen woord gerept over de bouw van een

Formule 1 circuit op Tenerife! Dit circuit komt in Atago in de gemeente Granadilla, op een tiental

kilometer van de luchthaven van Tenerife Zuid. Half januari dit jaar is de eerste fase gestart, met

goedkeuring van de huidige provincieraad. De geluidsoverlast van dit circuit zal zelfs die van de

luchthaven van Tenerife Zuid overtreffen! Het bewijs hiervan is dat de provincieraad fondsen

voorziet om in de omliggende dorpen in de buurt, met overheidsgeld, de ramen en deuren te

isoleren tegen geluidsoverlast! Op een totale oppervlakte van 650.000 m2 zouden hier Formule 1

wedstrijden en weekendraces gehouden worden waarbij snelheden tot 320 km per uur kunnen

gehaald worden. Kostprijs voor de overheid 50 miljoen euro. De impact op de natuur is vernietigend.

Om al niet te spreken over de geluidsoverlast. Met een oppervlakte van 650.000 m2 kan men

makkelijk 1600 vrijstaande gezinswoningen bouwen met eigen tuin. En juist deze regio kraakt onder

woningnood, daar vele gezinnen die in het Zuiden van Tenerife werken uit de regio Granadilla en San

Isidro komen.

De Canarische beleidsmakers worden wakker geschud door een bevolking die het heeft gehad met

de eindeloze bureaucratie, de wachttijden, de files en de nooit ophoudende woningnood. De

landbouw op de eilanden wordt steeds schaarser en de industrie komt met moeite vooruit. Het

toerisme aanvallen, is een prima manier om aandacht te krijgen en zo de Canarische beleidsmakers

duidelijk te maken dat het genoeg is geweest. Maar daardoor valt men wel de grootste

inkomensstroom van de Canarische eilanden aan, het fundament van de hele economie. En dat is

een beetje te gemakkelijk. Een toerist heeft geen naam en kan zich niet verweren. Een toerist is

Mister X. We kunnen maar hopen dat de beleidsmakers daar doorheen willen en durven kijken, naar

de echte wortels van de talrijke problemen waar de Canariërs mee worstelen.

En de toeristen? Ik denk dat die gerust kunnen zijn. Droom zonder piekeren van je volgende vakantie

op Tenerife. Je zal nog altijd met die typische Canarische gastvrijheid omarmd worden, en kunnen

genieten van de zon en het subtropische klimaat.

Jean Martin Vandenhoeck